لجستیک هوشمند و مزایای آن از موضوعات بسیار بااهمیت در صنعت حمل‌ونقل هوشمند باهدف تحویل به‌موقع مرسولات به‌حساب می‌آید. به همین منظور شرکت‌های بزرگی در دنیا به‌عنوان فعالان این عرصه مهم و پرهزینه، برای به حداقل رساندن هزینه‌ها و متقابلاً، افزایش بازدهی و سود خود به دنبال ایده و راهکار بهتری هستند که صفر تا صد مراحل لجستیک از انبارداری گرفته تا تحویل را در بر بگیرد.این راهکار با عنوان لجستیک هوشمند شناخته می‌شود که در حال حاضر و با توجه به حجم بالای مبادلات در دنیا، می‌توان آن را تنها و بهترین راه برای توزیع و جابهجایی کالاها و ردیابی آنها دانست. به‌این‌ترتیب درنتیجه ایجاد یک رابطه دوطرفه میان فناوری روز دنیا درزمینهٔ حمل‌ونقل و جریان اطلاعاتی، می‌توان تغییراتی فوق تصور را در سیستم توزیع و تحویل مرسولات ایجاد نمود. با این مقدمه در ادامه ضمن معرفی لجستیک هوشمند و مزایای آن به بررسی نحوه هوشمند سازی آن و اینک لجستیک هوشمند چیست نیز خواهیم پرداخت.
لجستیک هوشمند چیست
به‌طورکلی تمام کسب‌وکارهای تولیدی، دارای یک زنجیره تأمین هستند که بر اساس آن، نحوه فراهم‌سازی مواد اولیه موردنیاز، پروسه تولید، ارتباط با مخاطب و حتی چگونگی ارسال محصول به مشتری تعیین می‌گردد. در این میان، کلیه فعل‌وانفعالاتی که در راستای توزیع و جابهجایی کالا صورت می‌پذیرد، لجستیک نام دارد.
این مفهوم در بردارنده کلیه مواردی است که منجر به دریافت سفارش از مشتری و تحویل کالا می‌شود. بنابراین می‌توان لجستیک را بخشی از پروسه تهیه، انتقال و ارسال کالاهای مختلف در یک مجموعه دانست. اما عبارت لجستیک هوشمند و مزایای آن زمانی معنی پیدا می‌کند که در کنار استفاده از وسایل نقلیه و سایر امکانات معمول، از فناوری‌های پیشرفته و هوش مصنوعی نیز بهره برده می‌شود. به این شکل علاوه بر سرعت بخشیدن به عملیات انتقال کالا، کیفیت این خدمات نیز به‌طور چشمگیری بهبود می‌یابد.
شاخصه اصلی لجستیک هوشمند
شاید بتوان اصلی‌ترین و برجسته‌ترین ویژگی هوشمند سازی لجستیک را در ارکان متفاوت، کاهش وابستگی و نیاز به نیروی انسانی دانست. درواقع این سیستم هوشمند با بهره‌گیری از تکنولوژی روز و تجهیزات هوشمند، در عمل جایگزین شیوه سنتی حمل بار و عملیات ارسال آن شده است.این در حالی بوده که ارسال اطلاعات در لحظه نیز به همین واسطه امکان‌پذیر گردیده است و از سوی مقابل نیز، مجموعه‌هایی با عملکرد لجستیک نیز می‌توانند به‌راحتی مرسولات خود را پیگیری و کنترل کنند.
لجستیک هوشمند و مزایای آن
امروزه حرکت در مسیر توسعه و پیشرفت، مستلزم به‌کارگیری تمام ابزارها و لوازمی است که متناسب با شرایط روز دنیا همواره با آنها در ارتباط هستیم. هوشمند سازی نیز ازجمله مواردی است که در تمامی زمینه‌ها به‌ویژه عرصه تولید و صنعت، با نتایج مثبت فراوانی همراه بوده و با ارتقا و بهبود عملکرد در این حوزه‌ها همراه بوده است.
بر همین اساس، صنعت لجستیک نیز همگام با سایر صنایع، روند رو به رشد خود را متناسب با پیشرفت تکنولوژی حفظ و در جهت تغییرات گسترده حرکت نموده است. به همین منظور در این بخش برخی از مزایای مهم و برجسته هوشمندسازی لجستیک را برخواهیم شمرد:
- کاهش چشمگیر هزینه‌ها
با توجه به اینکه هدف اصلی تمام کسب‌وکارها و فعالیت‌های اقتصادی، رسیدن به سود بیشتر است، شرکت‌های بزرگ دنیا نیز با به‌کارگیری راهکارهای مؤثر در فرآیند لجستیک، موجب صرفه‌جویی در هزینه‌ها و بازدهی و سودآوری بیشتر شده‌اند. درواقع یکی از نکات مهم در بحث لجستیک هوشمند و مزایای آن به کاهش هزینه‌های مختلفی مربوط می‌شود که برخی از آنها عبارتند از:
- هزینه‌های انبارداری
- دستمزد نیروی کار
- هزینه مربوط به خوابیدن سرمایه
- هزینه‌های بسته‌بندی
- هزینه‌های ارسال و جابهجایی سفارشات مشتریان
ارسال سفارشات در کوتاهترین زمان
معمولاً یکی از دلایلی که اغلب مشتریان ترجیح میدهند خرید خود را تنها از برخی مراکز فروش آنلاین به انجام برسانند، نحوه ارسال و تحویل آنها است. چراکه چیزی نزدیک به 30 درصد از مشتریان به خاطر عدم رضایت از تحویل کالا تصمیم به لغو سفارش خود میگیرند.
بنابراین استفاده از خدمات لجستیک هوشمند و مزایای آن در کاهش زمان ارسال و درنتیجه، کسب رضایت مشتری تأثیر فوقالعادهای دارد. این مسئله تنها یک حدس یا گمان نیست؛ بلکه براساس آمارهای منتشره، ارسال سفارشات مشتری در حداقل زمان با رضایت مشتری، رابطه مستقیمی دارد.
نظارت بیشتر بر عملکرد پرسنل
تغییر در نحوه بررسی عملکرد پرسنل و عوامل ناوگان نیز از دیگر جنبه‌های مثبت و ارزشمندی است که هوشمندسازی لجستیک به همراه دارد. درواقع بدیهی است هرچه حجم و تعداد سفارشات بیشتر شود؛ کنترل و مدیریت کارکنان و بررسی نحوه عملکرد آنها دشوار و در مواردی نشدنی خواهد شد. لذا با استفاده از خدمات هوشمند در این زمینه، به‌راحتی در طول شبانه‌روز و با صرف حداقل هزینه می‌توانید، فعالیت کارکنان خود را رصد کرده و ارزیابی نمایید.
کاهش اشتباه در ارسال سفارشات
کاهش احتمال اشتباه در جابهجایی و ارسال سفارشات مشتریان نیز از دیگر نکاتی است که در رابطه با خدمات لجستیک هوشمند و مزایای آن قابل اشاره میباشد. معمولاً در جریان ارسال کالا، اتفاقات پیشبینینشده و ناخوشایندی مانند اشتباه در تحویل و یا حتی وارد آمدن خسارت و معیوب شدن آن، موضوعی تکراری است. اگرچه با صرف هزینهای دوباره و جبران خسارت وارده، امکان ارسال مجدد کالا وجود دارد؛ اما این موضوع یک امتیاز منفی یا اثر سوء بر نام و اعتبار برند مربوطه خواهد بود.
درواقع جلب دوباره اعتماد مشتریانی که چنین اشتباهاتی برای آنها رخ‌داده، بسیار دشوار و حتی غیرممکن است و از نظر مشتری می‌تواند اصطلاحاً اولین و آخرین اشتباه باشد. به همین دلیل استفاده از ابزارهایی جهت بروز رسانی لجستیک هوشمند و مزایای آن ، احتمال بروز این خطاها را کاهش می‌دهد و به‌ندرت پیش می‌آید که سفارشات مشتری دچار نقص و ایراد گردند.
بهترین راهکارهای هوشمندسازی لجستیک
زندگی در عصر ارتباطات و اثراتی که این تغییرات سریع بر جنبه‌های مختلف زندگی همه افراد داشته، امری اجتناب‌ناپذیر است. به‌عنوان مثال تغییر سبک خریدوفروش یا آموزش از حضوری به آنلاین ازجمله این اثرات است که منجر به بالا رفتن مراجعین بسیاری از شرکت‌ها و افزایش رقابت میان آنها شده است.
در چنین مواردی معمولاً تلاش می‌شود با افزایش ظرفیت در نیروی کار و تعداد تجهیزات یا با بهبود عملکرد و بیشتر کردن راندمان، این حجم از تقاضا پاسخ داده شود. اما کمپانی‌های بزرگ که همواره برای استفاده از خدمات آنلاین، پیش‌قدم بوده‌اند؛ ترجیح میدهند که با صرف کمترین هزینه از راهکارهای لجستیک هوشمند و مزایای آن بهره ببرند. راهکارهایی که در ادامه به برخی از مهم‌ترین و بهترین آنها اشاره خواهیم داشت:
-
استفاده از تجهیزات الکترونیکی
لجستیک الکترونیک ازجمله بهترین راه‌کارها برای هوشمندسازی فرآیند حمل‌ونقل سفارشات است و تأثیر آن بر شرکت‌های بزرگی که در امر تأمین و توزیع فعالیت می‌کنند؛ بسیار پررنگ و بااهمیت میباشد. در این راستا نیز شرکت‌های مهم و شناخته‌شده‌ای مانند کاسیو، اینتل، دل و اوراکل به‌واسطه این راهکار و بهره‌گیری از ابزارهای الکترونیکی، موفق به کاهش قابل‌توجه هزینه‌های خود شده‌اند.
-
استفاده از اینترنت
با توجه به اینکه امروزه، اینترنت نقش حائز اهمیتی در دسترسی به جدیدترین اطلاعات در تمام زمینه‌ها به‌ویژه عرضه و تقاضا دارد، سرمایه‌گذاری در این زمینه می‌تواند منجر به دستاوردهای ارزشمندی در راستای لجستیک هوشمند و مزایای آن گردد. به‌طوری‌که بسیاری از کشورهای پیشرفته با بهره‌گیری از چنین فرصتی و تخصیص بودجه در این زمینه، موفق به سودآوری بیشتر و کاهش هزینه‌های خود شده‌اند.
-
توجه به هوش مصنوعی
اگرچه با هوشمندسازی لجستیک، استفاده از نیروی انسانی به‌طور چشمگیری کاهش پیدا می‌کند اما این به معنای کنار زدن کامل نیروی کار در بخش‌های مختلف حمل‌ونقل و مبادلات کالا نخواهد بود. بلکه هدف از هوشمند سازی این فرآیند، هدفمند کردن عملکرد افراد و استفاده بهینه از آنها برای انجام باکیفیت‌تر خدمات است. بر این اساس هوش مصنوعی نیز می‌تواند یک راهکار عالی برای بهره‌گیری حداکثری از لجستیک هوشمند و مزایای آن باشد که مدیریت دقیق‌تر، کاهش اشتباهات احتمالی، بهینه‌سازی مسیرها، بهبود خدمات‌رسانی به مشتری و… از آن جمله هستند.
