اینترنت اشیا یک ایده بسیار کاربردی و مؤثر برای بهبود فرآیند‌های لجستیک است و کنار هم قرارگرفتن این موارد نقش پررنگ و با‌اهمیتی در موفقیت کسب‌وکارها دارد. به عبارتی، با بهره‌گیری از تجهیزات و دستگاه‌هایی که قابلیت اتصال به اینترنت را دارند و مدیریت و کنترل آن‌ها توسط نرمافزارهای موجود، پیاده‌سازی هر نوع عملیات در حوزه حمل‌ونقل کالا با سرعت و سهولت بیشتری صورت می‌گیرد. این موضوع از آنجایی حائز اهمیت است که در سال‌های اخیر و با هوشمندسازی لجستیک و استفاده از تکنولوژی روز در انجام فرآیند‌ها، شاهد بهبود سرعت تحویل، امنیت سفارشات و کاهش چشمگیر هزینه‌ها در تمامی سطوح سازمانی هستیم. همین امر یک امتیاز و مؤلفه بسیار مهم برای کسب‌وکارهای فعال در این زمینه محسوب می‌شود و ضمن کمک به بهره‌وری، عامل موفقیت شرکت‌ها در بازار رقابت نیز خواهد بود.با این مقدمه در دنباله این مقاله به بررسی اینترنت اشیا و تأثیرگذاری آن بر صنعت دلیوری و ارسال کالا می‌پردازیم.
اینترنت اشیاء یا IOT چیست؟
همان‌طور که می‌دانید پیش‌تر، تنها کامپیوتر‌ها این قابلیت را داشتند که به اینترنت متصل شوند که خود یک تحول عظیم در زندگی و کسب‌وکار افراد به شمار می‌رفت. اما در حال حاضر، رشد فناوری به‌گونه‌ای پیش رفته که مجموعه‌ای از اجسام و لوازم موجود در محیط پیرامون ما از گوشی‌های موبایل گرفته تا هر نوع سیستم الکترونیکی و فیزیکی، مجهز به اینترنت باشند. بنابراین این قابلیت در دستگاه‌هایی که اساساً باهدف اتصال به اینترنت، طراحی و ساخته نشده‌اند؛ با عنوان اینترنت اشیاء شناخته می‌شود. گفتنی است اشیاء متصل به اینترنت دربردارنده طیف وسیعی از تجهیزات و دستگاه‌ها هستند که امکان کنترل و استفاده از آن‌ها توسط نرمافزارهای اختصاصی و قابل‌نصب روی گوشی‌ها و دستگاه‌های شخصی وجود دارد.
نقش اینترنت اشیا در لجستیک
استفاده از اینترنت اشیاء و کاربرد‌های آن در حوزه صنعت و به‌ویژه لجستیک و زنجیره تأمین، موجب تغییر و تحولات گسترده و مهمی گردیده که مهم‌ترین آن‌ها را در ادامه مورد ارزیابی قرار خواهیم داد:
۱. صرفه‌جویی در هزینه‌ها
یکی از نقش‌های مهم اینترنت اشیاء در صنعت لجستیک، انتقال بهینه و سریع داده‌ها در بخش‌های مختلف است که همین امر موجب حذف هزینه‌های غیرضروری در این سیستم شده است. در‌واقع ارتباط شرکت‌ها تحت تأثیر این فناوری بسیار نزدیک‌تر شده که انتقال به‌موقع اطلاعات مربوط به عرضه و تقاضا و درنتیجه کاهش هزینه‌هایی همچون نیروی کار و یا ذخیره را به دنبال دارد.
۲. هماهنگی بهتر عرضه و تقاضا
در شرکت‌های لجستیکی که عملکرد آن‌ها مبتنی بر اینترنت اشیا است، از مکانیسم توزیع اطلاعات بهره برده می‌شود. به این ترتیب اطلاعات مربوط به محصولات، جمع‌آوری‌شده و با تحلیل آن‌ها نتایج مورد‌نیاز به هر بخش منتقل می‌گردد. در‌واقع از این طریق کلیه فرآیند‌ها اعم از انتقال، تحویل، تعیین قیمت و… با سرعت و دقت بیشتری انجام می‌شود. ضمن آنکه توازن بهتری میان سیستم عرضه و تقاضا به وجود می‌آید.
۳. بهبود امنیت کالا
بهره‌گیری از اینترنت اشیاء در لجستیک، علاوه‌بر بهینه‌سازی اطلاعات به کاهش احتمال بروز برخی مشکلات برای کالا‌های ارسالی نیز کمک زیادی می‌کند. در‌واقع امنیت محصولات به‌واسطه این قابلیت افزایش چشمگیری یافته و از طریق برچسب‌های الکترونیکی محصول نیز می‌توان به اطلاعات محصول و هزینه‌های خرید آن دست پیدا کرد.
۴. ارائه تولیداتی با‌کیفیت در حجم وسیع
با توجه به اینکه از اینترنت اشیا برای اتصال و ارتباط نزدیک‌تر بخش‌های مختلف سیستم لجستیک استفاده می‌شود، می‌توان اطلاعات مورد‌نیاز را در هر زمان، به شکلی صحیح و کارآمد انتقال داد. به این صورت عوامل فعال در زنجیره تأمین قادر خواهند بود برای تصمیم‌گیری در مواقع ضروری، اطلاعات بازار را دریافت و آنالیز کنند. بر این اساس با تحلیل اطلاعات مربوط به میزان عرضه و تقاضا و انتقال آن به مؤسسات لجستیک و شرکت‌های تولیدی، می‌توان در راستای عرضه و توزیع محصولاتی با‌کیفیت در حجم وسیع اقدام نمود.
نقش IOT بر لجستیک و دلیوری
با روی کار آمدن اینترنت اشیا، سیستم تأمین و توزیع کالا نیز همگام با بخش‌های مختلف صنعت، دستخوش تغییرات شاخص و ارزشمندی گردید که مهم‌ترین دستاورد به‌کارگیری این قابلیت، سرعت و امنیت ارسال محصولات و سفارشات است. در کنار آن، می‌توان سایر مواردی که بیانگر اهمیت اینترنت اشیا بر لجستیک و دلیوری هستند را از قرار زیر دانست:
-
کنترل بهینه و نظارت بیشتر
یکی از موضوعات بسیار مهم در صنعت لجستیک، بحث نظارت دقیق و جامع بر کلیه فرآیند‌هایی است که در این حوزه صورت می‌گیرند. بنابراین با اعمال مدیریت حرفه‌ای و هوشمند و ارزیابی همه‌جانبه عملیات‌ها در لجستیک، می‌توان ضمن افزایش سرعت پردازش و امنیت، هزینه‌های جاری را تا حد قابل قبولی کاهش داد. در این راستا اگر از اینترنت اشیاء نیز بهره برده شود، کنترل دقیق‌تری بر اجرای صحیح فرآیند‌ها به‌ویژه در بخش ناوگان حمل‌ونقل و یا انبارداری صورت می‌گیرد. همچنین از این طریق ارسال لحظه‌ای اطلاعات و گزارش‌ها به مدیران نیز امکان‌پذیر خواهد شد که همین امر در کاهش خطا و اشتباهات نیز نقش بسزایی دارد.
-
انتخاب هوشمند بهترین مسیر
مسیریابی هوشمند و امکان اولویت‌بندی مقصد‌ها نیز به عنوان یکی از شاخص‌ترین ویژگی‌های اینترنت اشیا در لجستیک و دلیوری به حساب می‌آید. به‌طوری‌که با کمک آن ضمن کاهش مصرف سوخت، نظارت و کنترل دقیق‌تری نیز بر ارسال مرسولات در ساعات پیک یا اوج تقاضا اعمال می‌گردد. همین امر به مدیریت زمان و افزایش تعداد تحویل سفارشات کمک زیادی می‌کند.
-
دریافت لحظه‌ای داده‌ها
برای مدیران سیستم‌های لجستیک و ارسال کالا آنچه اهمیت زیادی دارد، دستیابی به اطلاعات دقیق، لحظه‌ای و دست‌اول است. لذا با توجه به یکی از رویکرد‌های مهم اینترنت اشیاء که دریافت داده‌ها در لحظه است، مدیران این شرکت‌ها دیگر دغدغه‌ای در این رابطه ندارند و به راحتی می‌توانند اطلاعات مورد‌نیاز خود در حوزه پخش و دلیوری را در هرلحظه دریافت نمایند. بر این اساس از طریق اینترنت اشیا می‌توان علاوه‌بر تأمین امنیت ناوگان حمل‌ونقل، از تحویل به موقع سفارشات و کسب رضایتمندی مشتریان نیز اطمینان حاصل کرد.
-
تحویل از نزدیک‌ترین منبع
از آنجایی‌که تحویل امن و به‌موقع کالا یکی از چالش‌های مهم شرکت‌های لجستیک محسوب می‌شود، مدیران همواره به فکر راهکاری پربازده و کم‌هزینه برای رفع آن بوده‌اند. تا اینکه با ورود IOT به صنعت دلیوری، مشکل تأخیر در تحویل سفارشات و اختلاف‌زمانی موجود بین محل ارسال تا دریافت مرسوله به‌طورکلی برطرف شد. این راهکار تحویل از نزدیک‌ترین انبار یا فروشگاه است که به‌واسطه آن زمان و هزینه‌های ارسال سفارشات به مقدار قابل‌توجهی کاهش پیداکرده می‌کند.
تأثیر اینترنت اشیاء بر ناوگان حمل‌ونقل
یکی از بخش‌های لجستیک که تحت تأثیر اینترنت اشیا با بهره‌وری چشمگیری مواجه گردیده، ناوگان حمل‌ونقل است که در ادامه به بررسی زمینه‌های متأثر از این فناوری در مدیریت ناوگان خواهیم پرداخت:
۱- تعمیر و نگهداری بهینه
شرکت‌های فعال در عرصه توزیع و پخش کالا به‌خوبی بر این مسئله واقف هستند که ناوگان حمل‌ونقل، یکی از بخش‌های مهم و حیاتی مجموعه آن‌ها است و در صورت بروز هرگونه اتفاقی، عملاً فعالیت آن‌ها مختل شده و با مشکل مواجه می‌شوند. لذا با استفاده از IOT برای مدیریت لجستیک می‌توان از سلامت ناوگان حمل خود اطلاع دقیقی داشت و در برخورد با مشکلات احتمالی به سرعت برای رفع آن اقدام نمود.
۲- نظارت بر عملکرد رانندگان
نظارت و اطلاع دقیق از عملکرد رانندگان نیز یکی از نقش‌های مهم مدیریت در سیستم‌های لجستیک است که این فرآیند امروزه با کمک اینترنت اشیا بسیار ساده و راحت شده است. به این ترتیب ضمن جلوگیری از بروز سوانح و تصادفات، می‌توان از سرمایه و جان کارکنان خود نیز محافظت نمود.
۳-کاهش مصرف سوخت
نظارت بر رفتار رانندگان توسط اینترنت اشیا، اطلاعات کاملی از نحوه عملکرد آن‌ها در اختیارتان قرار می‌دهد. حتی این کنترل علاوه‌بر کاهش خطرات احتمالی می‌تواند بر میزان مصرف سوخت خودرو و افزایش بهره‌وری و عملکرد ناوگان نیز نقش داشته باشد که نتیجه آن مستقیماً بر هزینه‌های شرکت اثرگذار خواهد بود. به‌طوری‌که با نصب نرم‌افزار مدیریت ناوگان روی گوشی، می‌توان به‌سادگی گزارش‌های دقیقی از ناوگان حمل‌ونقل خود به دست آورد.
هرچه سفارشات اینترنتی و مرسولات را زودتر به گیرنده برسانید، اعتبار شما نزد مشتری به همان میزان افزایش می‌یابد. این تحویلِ سریع و به‌موقع،مدیریت ارسال بسته ، پیگیری مرسوله پستی و خدمات پست آنلاین در کنار سایر مزایای ارسالینو ، ضمانت ارتقای کسب و کار شماست.
