بیمه مرسولات پستی ازجمله اصطلاحاتی است که احتمالاً بسیاری از افراد با آن آشنایی دارند. معمولاً کسب‌وکارهایی که روزانه ملزم به ارسال بسته‌های متعدد هستند مانند مراکز فروش آنلاین، از این نوع خدمات پستی اطلاع بیشتری داشته و بر ضرورت وجود آن آگاه هستند. اما واقعیت این است که عده زیادی نیز از این موضوع و اهمیت بیمه کردن محموله‌های پستی اطلاع چندانی ندارند و همین مسئله موجب گردیده است که در مواقع لازم، نتوانند از مزایای این امکان بهره ببرند. به همین دلیل در این مقاله ضمن بررسی مفهوم بیمه مرسولات پستی به بیان مواردی دراین‌باره و همچنین نحوه پیگیری آن خواهیم پرداخت.
خدمات بیمه پستی
حجم بالای مبادلات در سیستم حمل‌ونقل کشور و احتمال بروز مشکلاتی در حین جابه‌جایی، شرکت‌های پستی را بر آن داشت تا به فکر راهکاری برای محافظت از مرسوله‌های مشتریان باشند. این ایده که مورد استقبال بیشتر مردم نیز واقع گردید، بیمه پستی مرسولات است که می‌توان آن را یک راه‌حل عالی برای جبران خسارت ناشی از مشکلات احتمالی دانست. به این صورت که در زمان ارسال کالا، ارزش تقریبی آن پرسیده می‌شود و متناسب با حساسیت و ارزش بسته، هزینه‌ای برای بیمه دریافت می‌گردد. بیمه پستی درواقع برای مراقبت بیشتر از مرسولات بوده و معمولاً هزینه آن بسته به نوع مرسوله، متفاوت خواهد بود. به‌این‌ترتیب اگر محموله بیمه‌شده در حین ارسال دچار آسیب شده یا مفقود گردد، شرکت مربوطه موظف به تأمین خسارت و پرداخت مبلغی معادل ارزش آن خواهد بود.
شرایط استفاده از بیمه مرسولات پستی
اگرچه پوشش حداکثری بیمه مرسولات، هدف اصلی شرکت‌های پست و لجستیک است اما ارائه خدمات در این رابطه تنها با دارا بودن شرایط و فاکتورهای خاصی امکان‌پذیر خواهد بود که عبارتند از:
- بسته‌های آسیب‌دیده، مفقودی یا سرقت شده
- بازگرداندن یک محموله امانتی توزیع نشده به دلایل نامشخص
- گم‌شدن بسته‌های دارای گواهی تحویل
البته درصورت بروز یکی از احتمالات فوق در اثر حوادث غیرمترقبه، آن‌هم در شرایطی که بیمه پستی مسئولیتی در قبال آن ندارد؛ بازهم این حق برای فرستنده وجود دارد که هزینه‌های پست، به‌جز مبلغی که بابت بیمه پرداخت نموده را بازپس بگیرد.
کالاهای تحت پوشش بیمه پستی
اگرچه تمامی قواعد و شرایط بیمه مرسولات پستی برای تمام شرکت‌ها یکسان است اما بااین‌حال توجه داشته باشید هنگام ارسال بسته از طریق یک شرکت پستی، بهتر است کلیه مفاد درج‌شده در قرارداد بیمه را به‌طور کامل و دقیق مطالعه کنید تا در صورت لزوم بتوانید از خدماتی که در این راستا ارائه می‌گردد، بهره ببرید. اما به‌طورکلی می‌توان کالاهای تحت پوشش این نوع بیمه را شامل کلیه مرسوله‌های پست پیشتاز، اشیاء ارزشمند و کالاهای گران‌بها مانند آثار هنری دارای قدمت یا محصولاتی دانست که ارزش نقدی بالایی دارند. همچنین بسته‌های سفارشی حاوی پول نقد، اوراق بهادار و اسناد، درصورتی‌که دارای چارچوب‌های مشخص و رده وزنی تعیین‌شده باشند، مشمول این پوشش بیمه‌ای می‌شوند.
اما در شرایطی که وزن مرسوله بیشتر از حد یا فراتر از چارچوب‌های قانونی باشد، شرکت مربوطه از دریافت آن خودداری می‌کند. البته در مواردی ممکن است ارزش واقعی کالا در نظر گرفته نشود یا به خواست فرستنده، بسته با عنوان یک محموله عادی ارسال گردد که در این صورت عواقب آن بر عهده خود فرد خواهد بود.
تعهدات بیمه پستی مرسولات
بیمه مرسولات پستی عمدتاً دو تعهد در قبال بسته‌ها دارد که شامل غرامت اجباری یا عمومی و غرامت باارزش اظهارشده هستند که به چهار دلیل آسیب دیدن، دست خوردن، گم‌شدن و یا تأخیر در تحویل بسته قابل دریافت خواهند بود. این تعهدات براساس نرخ نامهای، تعیین گردیده که از جانب کمیسیون تنظیم مقررات به تصویب رسیده است و بر اساس آن، کلیه مرسوله‌ها اعم از پست سفارشی و پیشتاز، مشمول پرداخت حق بیمه بابت تعهد غرامت اجباری می‌باشند.
هزینه بیمه مرسولات پستی
هزینه‌ای که بابت بیمه مرسولات پستی پیشتاز و سفارشی دریافت می‌شود، معادل 6500 ریال است که در مقابل، شرکت‌های پستی نیز متعهد به پرداخت حداکثر غرامت تا 650 هزار تومان خواهند بود و شامل تمامی بسته‌های ثبتی داخلی و خارجی می‌شوند. به‌این‌ترتیب در صورت وارد آمدن هر نوع صدمه یا خسارتی به مرسوله پستی، شرکت‌های پستی موظف به پرداخت غرامت طبق چارچوب‌های تعیین‌شده هستند. گفتنی است که واحدهای پستی از هیچ نوع حمایتی برای پرداخت خسارت به صاحبان مرسوله‌های پستی برخوردار نیستند و در این رابطه تحت هیچ قراردادی با شرکت ملی پست نمی‌باشند و تنها هزینه‌ای که بابت بیمه پستی دریافت می‌شود از مشتریان است.
ضوابط پرداخت غرامت پستی
در شرایطی که مشتری ادعایی مبنی بر دریافت خسارت از شرکت پستی داشته باشد، می‌بایست ابتدا شکایتی تنظیم نموده و در سامانه جامع غرامات پستی به ثبت برساند. به دنبال دریافت این شکایت، درستی ادعای فرد مبنی بر اینکه بسته او دچار آسیب یا دست‌خوردگی شده است و یا اینکه هیچ مرسوله‌ای را دریافت ننموده، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. پس از تأیید صحت ادعای دریافتی و طی مدت‌زمان کوتاه که معمولاً بیشتر از 48 ساعت پس از بررسی درخواست فرد به طول نمی‌انجامد، پاسخ آن برای مشتری ارسال می‌گردد. به این صورت، واحد پستی مربوطه بر طبق مقررات و متناسب با حق بیمه دریافت شده از مشتری، ملزم به پرداخت هزینه بسته تا سقف معین خواهد بود.
نحوه پیگیری بیمه پستی
با توجه به فعالیت شرکت‌های پستی متعدد در کشورمان و خدمات بیمه‌ای که به مشتریان ارائه می‌دهند، روند دریافت غرامت از هریک، به شکلی متفاوت قابل‌پیگیری خواهد بود. در ابتدا بایستی این نکته را یادآور شد که برای تمامی مرسوله‌هایی که از طریق واحدهای پستی جابه‌جا می‌شوند، یک کد ره‌گیری 24 رقمی وجود دارد که با وارد نمودن آن در سامانه ره‌گیری مرسولات پستی، می‌توان از موقعیت بسته خود، اطلاع دقیقی به دست آورد. بااین‌وجود، اگر مرسوله شما بازشده یا آسیب‌دیده است و یا اینکه مفقود گردیده، می‌توانید با در دست داشتن این کد و مراجعه به اداره پست، پیگیر بسته خود یا دریافت خسارت شوید.
پیگیری بیمه مرسولات پستی سایر شرکت‌ها نیز به شرح زیر خواهد بود:
- شرکت تیپاکس
برای پیگیری بیمه پستی مرسولات شرکت تیپاکس، می‌توانید از طریق کد 15 تا 20 رقمی ارسالی و با مراجعه به وب‌سایت این شرکت، مرسوله خود را ره‌گیری کنید. همچنین درصورت گم‌شدن بسته خود یا سایر مشکلات احتمالی می‌توانید با پشتیبانی تیپاکس تماس بگیرید.
- شرکت آرامکس
ضوابط بیمه مرسولات پستی توسط شرکت آرامکس که خدمات آن در حوزه بین‌الملل است؛ هنگام عقد قرارداد به مشتریان ارائه می‌گردد. بر این اساس با پرداخت 3 درصد ارزش کالا به همراه هزینه حمل، می‌توان مرسوله را بیمه نمود. بروز مشکلاتی نظیر آسیب‌دیدگی یا مفقود شدن بسته نیز قابل‌پیگیری و دریافت غرامت خواهد بود.
- شرکت کاراپست
کاراپست نیز از شرکت‌هایی است که درزمینه پست داخلی و خارجی فعالیت می‌کند. خدمات بیمه‌ای شرکت نیز به‌گونه‌ای است که در صورت وارد آمدن هرگونه خسارت به مرسوله، به‌راحتی و با درج شکایت، قابل‌پیگیری و اخذ غرامت خواهد بود.
- شرکت صدر
شرکت صدر از نامهای شناخته‌شده‌ای است که در حوزه جابه‌جایی بسته‌های مربوط به فروشگاه‌های اینترنتی فعالیت گسترده‌ای دارد. برای دریافت غرامت یا پیگیری بیمه مرسولات پستی می‌توان از طریق مکاتبه و ثبت درخواستی در این رابطه، اقدام نمود.
- شرکت یارباکس
خدمات یارباکس نیز درزمینه حمل و جابه‌جایی مرسولات پستی است که با توجه به ارائه خدمات بیمه‌ای معتبر، امکان پیگیری آنلاین مرسولات وجود دارد. به‌این‌ترتیب، در صورت تأیید ادعای مشتری، غرامت مرسولات به‌راحتی پرداخت می‌شود.
- شرکت الوپیک
شرکت الوپیک نیز با دارا بودن قوانین جامع از بروز مشکلات احتمالی تا حد زیادی پیشگیری می‌کند. بااین‌حال، بیمه مرسولات پستی با حداکثر 8 میلیون ریال ارزش، به‌صورت عادی و سایر مرسولات باارزش بالاتر نیز به شیوه دیگری محاسبه می‌شود که بر این اساس، کلیه کالاها قابل‌پیگیری خواهند بود.
