زنجیره تأمین و مدیریت کلیه فرآیندهای مربوط به آن، پروسه درهم پیچیده و بسیار مهمی هستند که لزوم بهکارگیری هر نوع امکانات و فناوری را برای اجرای هرچه بهتر آنها افزایش میدهد. در مواردی حتی برای جمعآوری دادهها و دسترسی راحت و سریع به آنها، برخی فناوری در این سیستم مورداستفاده قرار میگیرند که از آن جمله میتوان به دو تکنولوژی مطرح و بسیار کاربردی به نامهای API و EDI در این راستا اشاره کرد. اگرچه از میان این دو مکانیسم، APIها جدیدتر و دارای قابلیتهای پیشرفتهتری هستند؛ اما در حال حاضر برای اجرای بسیاری از فرآیندها در سیستم تأمین و توزیع کالا از EDI ها بهره برده میشود و این دلیلی به غیر از محدودیت مالی و عدم دستیابی به منابع کافی ندارد. با این حال بسیاری از شرکتها در حوزه لجستیک و جابهجایی کالا برای استفاده از هریک از این فناوریها مردد هستند. به همین دلیل در ادامه این پست به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که برای مدیریت زنجیره تأمین APIبهتر است یا EDI؟
API چیست و چه کاربردی دارد؟
مفهوم API برگرفته از عبارت Application Programming Interface است. اما برای در دست داشتن اطلاعات کامل و دقیقی از کارکرد API، بهتر است معادل فارسی آن را یاد بگیریم. بر این اساس، API را میتوان یک رابط برنامهنویسی نرمافزاری دانست که متشکل از مجموعه توابع یا قطعه کدهایی است که بهواسطه آنها میتوان به برخی دادهها و اطلاعات از طریق سیستمهای دیجیتال و یا اپلیکیشنهایی خاص دست پیدا کرد. درواقع این رابط برنامهنویسی، یک پیوند یا ارتباط بین سیستمهای نرمافزاری مختلف ایجاد میکند و درخواست کاربر به سیستم موردنظر و پاسخ دریافتی را به کاربر ارائه مینماید.
این فرآیند روزانه توسط کاربران و از طریق برنامههای مختلفی در بستر وب و یا گوشیهای هوشمند قابل انجام است. اما یکی از زمینههای اصلی و مهم کاربرد APIبه زنجیره تأمین و حملونقل کالا مربوط میشود. در حقیقت به این وسیله، روند ارسال و تحویل کالا با اطمینان بیشتری صورت میپذیرد. ضمن آنکه از طریق این رابطها، اجرای اتوماتیک کلیه فرآیندها از لحظه ثبت سفارشها تا تحویل آنها امکانپذیر خواهد شد.
EDI چیست؟
EDI نیز که یکی از اصطلاحات مهم و کاربردی در حوزه تأمین و توزیع کالا به شمار میرود، مخفف عبارت Electronic Data Interchange است و میتوان آن را نسخه قدیمیتر API دانست. به طوری که با استفاده از آن، امکان تبادل دادههای الکترونیکی از یک سیستم به سیستم دیگر وجود دارد. به بیان سادهتر EDI نوعی قالب الکترونیکی استاندارد است که به عنوان جایگزین اوراق و مدارک کاغذی ثبت سفارشات و یک ابزار جهت ارسال دادهها در زنجیرههای تأمین مورداستفاده قرار میگیرد. شرکتهای لجستیک توسط این فناوری و با سرعت بخشیدن به روند اجرای امور، موفق به صرفهجویی در وقت خود شده و حتی برخی خطاها و اشتباهات زیانآور حاصل از پردازش دستی را نیز بهکلی حذف نمودهاند.
البته APIها نسبت به EDI ها کارایی بهتری در سیستم تأمین دارند و این به دلیل سرعت و توانایی بالاتر آنها است. اما همچنان وجود مشکلاتی در بخش توسعه و اجرا و یا کمبود بودجه مانعی برای استفاده از نسخه مدرن این فناوری ارتباطی به شمار میرود.
برای مدیریت زنجیره تأمین API بهتر است یا EDI؟
پس از ارائه تعاریف دقیق و جداگانه از API و EDI میتوان بررسی کرد که کدامیک از این مکانیسمهای تبادل داده در سیستم لجستیک عملکرد بهتری دارند. اگرچه این دو فناوری عملاً دارای کارکردهای یکسان و مشابهی هستند اما به لحاظ برخی پارامترها، میتوان APIرا گزینه بهتر و مورد اعتمادتری برای زنجیرههای تأمین دانست. به همین دلیل شاید بتوان گفت در سالهای اخیر کمتر شرکتی به استفاده از EDIها تمایل دارد و این احتمال هست که بهزودی تمامی آنها توسط APIها جایگزین گردند. چراکه بر طبق تجربه بهدستآمده در این سالها، نیازهای صنعت تأمین و توزیع کالا از جانب API بهتر پاسخ داده شدهاند. البته این ابداً به معنای منسوخ شدن و حذف EDIاز زنجیره تأمین نبوده و همچنان از این فناوری در بسیاری زمینهها بهره برده میشود. چراکه بهرغم پیشرفت غیرقابلانکار API، مسئله ادغام و هماهنگسازی کلیه فرآیندها از این طریق چندان مرتفع نشده است.
درواقع میتوان گفت که پذیرش و کاربرد API در صنعت لجستیک، یک پروسه زمانبر و طولانی است و صرفاً مدرن بودن آن کمکی به استفاده از این فناوری پیشرفته نمیکند. زیرا تنها اجرا و پیادهسازی فرآیندها در صنعت تأمین کافی نیست و ارائه راهکارهایی برای بازگشت سرمایه نیز بااهمیت است.
با تمام این توضیحات، شما بهعنوان مدیر یک مجموعه لجستیکی با توجه به نیازهای شرکت و قابلیتهای هریک از این دو فناوری میتوانید نسبت به انتخاب API یا EDI اقدام نموده و از مزایای آنها استفاده کنید. به همین دلیل در این بخش برخی از دلایل و مزایای این دو فناوری ارتباطی را مورد ارزیابی قرار خواهیم داد.
مزایا و اهمیت استفاده از API
اگرچه طیف وسیعی از کسبوکارهای آنلاین، امکان استفاده از API را دارند اما قابلیتهای این رابط نرمافزار کاربردی در زنجیره تأمین بسیار حائز توجه است. بهطوریکه کلیه دادهها در امور اجرایی این سیستم و فرآیندهای صنعت تأمین و توزیع کالا، به این واسطه قابلدسترسی خواهند بود. اما برای اخذ بهترین تصمیم جهت انتخاب مطمئن و بدون تردید API در ادامه به برخی از مزایا که دلایل کاربرد آن نیز بهحساب میآیند، اشارهای خواهیم داشت:
- امنیت بالاتر: آنچه موجب برتری نسبی API در مقایسه با EDI گردیده، امنیت بالاتر آن است. درواقع به این وسیله، میزان دادههای قابلانتقال توسط کاربر بهطور چشمگیری کاهش پیداکرده که همین امر احتمال سرقت و لو رفتن آنها را کمتر میکند.
- سرعت بیشتر: بهرهگیری از API افزایش سرعت ارسال دادههای میان کاربران و سیستم را به همراه دارد که همین مسئله بر سرعت سرور و ارائه بهینه خدمات زنجیره تأمین تأثیر مستقیم دارد.
- مقیاسپذیری بالا: فناوری API بهواسطه برخورداری از انعطاف بیشتر، دارای مقیاسپذیری بهتری نیز هست که این قابلیت در اجرای فرآیندهای مختلف و هماهنگی میان آنها تأثیر فراوانی دارد.
دلایل کاربرد EDI در لجستیک
اگر تصور میکنید با روی کار آمدن رابط کاربردی ADI، استفاده از EDI به فراموشی سپرده میشود، سخت در اشتباهید. چراکه این فناوری نیز باوجود نسخه مدرن و پیشرفتهتر، همچنان به حیات خود ادامه داده و کاربردی است. تا آنجا که بسیاری از غولهای خردهفروشی و شرکتهای لجستیک در دنیا به عنوان کاربران EDI شناخته میشوند و درصد زیادی از خدمات آنها توسط این فناوری ارسال داده صورت میگیرد.
بنابراین طبق گزارشهای بهدستآمده، انتظار میرود که تا چندین سال آینده میزان تبادل الکترونیکی دادهها در زنجیره تأمین از طریق EDI به بالاترین سطح خود برسد و این فناوری چشمانداز روشنی نیز در آینده خواهد داشت. آنچه موجب کارایی و ماندگاری این فناوری در حوزه لجستیک و انتقال کالا گردیده، مزایای ارزشمندی است که از آن جمله میتوان به قابلیت یکپارچهسازی یا Shopify اشاره کرد. به این ترتیب امکانی فراهم میآید که بتوانید عملکرد هوشمندانهتری داشته باشید. ضمن آنکه با دارا بودن فیلترها، راهکارها و همچنین استراتژی محصولات و قیمتگذاری آنها نیز عملاً مدیریت زنجیره تأمین با سرعت و سهولت بیشتری انجام میگیرد.
مزایا و ویژگیهای مهم EDI
با توجه به توضیحات فوق و دلایلی که برای لزوم استفاده از فناوری EDI برشمردیم، این فناوری باوجود رقیب سرسختی به نام API همچنان در بسیاری از کسبوکارهای آنلاین موردتوجه بوده و از قابلیتهای آن برای مدیریت دادهها بهره برده میشود.
بر این اساس در ادامه برخی از شاخصههای مهم و ارزشمند این فناوری را برخواهیم شمرد:
- برخوردار از یکپارچگی قدرتمند برای هماهنگی با سیستم موردنظر
- ایجاد یک تجربه کاربری فوقالعاده برای مشتریان
- دارای قابلیت مقیاسپذیری و پیکربندی متناسب با نیازهای موجود در زنجیره تأمین
- هزینه حداقلی
- سهولت در افزودن شرکای جدید تجاری
- پشتیبانی مطلوب
- برخوردار از خدمات مدیریتشده و مبتنی بر وب