مزیت API که از اصطلاحات کاربردی در فرآیند‌های برنامه‌نویسی به‌حساب می‌آید را می‌توان در بهبود ارتباط و یا تبادل اطلاعات میان دو یا چندین برنامه ارزیابی کرد. به‌طوری‌که امروزه به یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین ابزار‌ها در فضای وب و تکنولوژی مبدل گردیده است و توسعه نرم‌افزار‌ها بدون استفاده از آن، عملاً غیرممکن است. در‌واقع بسیاری از سرویس‌های آنلاین اعم از اپلیکیشن‌ها و سیستم‌عامل‌ها، وابسته به وجودAPI هستند و کسب‌وکار‌ها نیز به‌واسطه وجود امکانی که این ابزار در اختیار آن‌ها قرار داده است با سرعت بیشتری رشد کرده و به سمت استفاده از فناوری‌های روز دنیا حرکت می‌کنند. بهبود عملکرد تیم‌های توسعه نرم‌افزاری و برنامه نویسان نیز به‌واسطه بهره‌گیری از APIها انعطاف بیشتری پیداکرده است. به عبارتی آن‌ها قادر خواهند بود تا با کمک این ابزار، تمرکز بیشتری را صرف بهینه‌سازی برنامه‌ها و ویژگی‌های کاربردی آن‌ها کنند. بر همین اساس در ادامه این نوشتار به بررسی مزیت API و نقشی که در تجارت الکترونیک دارد خواهیم پرداخت.
API چیست؟
همان‌طور که در مقدمه نیز اشاره شد، API یا Application Programming Interface ابزار ارتباطی در فرآیند برنامه‌نویسی است که با کمک آن، دسترسی و ارتباط نرم‌افزار‌ها، برنامه‌ها، اپلیکیشن‌ها و حتی وب‌سایت‌ها به برخی اطلاعات و یا سرویس‌های خارجی امکان‌پذیر می‌شود. در‌واقع می‌توان API را رابط میان کاربر و سیستم دانست که پاسخ‌های ارسالی به هر دو طرف، توسط آن داده می‌شود. به این ترتیب با بهره‌گیری از قابلیت‌های این رابط برنامه‌نویسی، شرکت‌ها می‌توانند اطلاعات و عملکرد برنامه‌های خود را در اختیار طرف سوم که می‌تواند توسعه‌دهندگان، شرکت‌های تجاری و یا زیرمجموعه آن‌ها باشند، قرار داده و پل ارتباطی میان آن‌ها برای استفاده از داده‌ها باهدف ارائه خدمات یا محصولات باشند.
لازم به گفتن است که نحوه پیاده‌سازی یک API، موضوعی است که توسعه‌دهندگان و برنامه نویسان، ضرورتی برای دانستن آن ندارند. بلکه تنها کافیست از مزیت API برای ارتباط برنامه یا نرم‌افزار موردنظر با سایر بخش‌ها استفاده کنند. از همین رو در این چند دهه اخیر، استفاده از آن افزایش چشمگیری داشته است و به عنوان یکی از محبوب‌ترین کاربردی‌ترین برنامه‌های وب شناخته می‌شود.
نحوه عملکردAPI ها
در تعریف API گفتیم که یک رابط برای برقراری ارتباط میان دو سیستم یا نرم‌افزار است و در صورتی که در اجرای آن‌ها نیاز به داده‌های خاصی وجود داشته باشد، از طریق این پل ارتباطی به برنامه موردنظر فرستاده می‌شود. در سمت مقابل نیز برنامه دوم برای تائید این درخواست، اطلاعات لازم را مجدداً توسط API به برنامه مشخص‌شده ارسال می‌کند. تفاوتی ندارد که این دو برنامه ازنظر موقعیت مکانی در کجا باشند؛ مثلاً ممکن است هردوی آن‌ها روی یک سیستم یا روی دو سامانه جداگانه و در فاصله زیادی از هم قرار بگیرند. در هر صورت داده‌های لازم از طریق فضای یکپارچه‌ای که به‌واسطه این رابط ایجاد گردیده است، به راحتی انتقال داده می‌شوند که این قابلیت شاخص‌ترین مزیت API است که به توسعه‌دهندگان و تیم‌های IT کمک زیادی می‌کند.
اما بهطور کلی می‌توان ارتباطی که در اثر عملکرد APIها به‌وجود می‌آید را وابسته به یک زبان برنامه‌نویسی به نام JSON دانست که برای مشاهده اطلاعات در یک سرور کاربرد دارد. بااین‌حال، از چهار روش برای ارائه درخواست توسط APIها استفاده می‌شود که عبارتند از:
- خارج کردن کد‌ها و ارائه اطلاعات جمع‌آوری‌شده
- آپدیت داده‌ها در سایت
- به‌وجود آوردن اطلاعات تازه در برنامه
- از بین بردن قسمتی از اطلاعات
از این طریق و با کمک API، اطلاعات موردنیاز با سرعت بیشتری به استفاده‌کنندگان می‌رسد که این فرآیند در جریان زندگی روزانه به‌دفعات بسیار زیاد در حال رخ دادن است. مواردی همچون خرید آنلاین، انتقال وجه از عابر بانک، انجام بازی‌های رایانه‌ای، جستجو گوگل مپ برای یافتن مکانی خاص، استفاده از شبکه‌های اجتماعی و حتی درخواست آنلاین تاکسی مثال‌هایی هستند که کارایی و مزیت API را به‌وضوح می‌توان در آن‌ها مشاهده کرد.
مزیت API در تجارت الکترونیک
APIها، دربردارنده طیف وسیعی از خدمات هستند که بیشترین زمینه استفاده از آن‌ها مربوط به کسبوکارهای فعال در حوزه تجارت الکترونیک است. چرا‌که امروزه خریدوفروش کالا و محصولات در بستر اینترنت در مقایسه با گذشته، دچار تغییر محسوس و قابل‌توجهی شده است. از همین‌رو این ابزار‌های الکترونیک دارای مزایای متنوعی در تجارت آنلاین هستند که برخی از آن‌ها را در ادامه شرح خواهیم داد:
امنیت بیشتر: به‌کارگیری API در تکنولوژی وب موجب امنیت بیشتر و کاهش احتمال سرقت یا لو رفتن داده‌ها می‌شود و این به دلیل اطلاعات کمتری است که کاربران از این طریق ارسال می‌کنند.
بهبود سرعت: استفاده از API تأثیر چشمگیری در افزایش سرعت تبادل داده‌ها بین کاربر و سرور و بالعکس دارد.
افزایش مقیاس‌پذیری: دیگر مزیت API، برخورداری از انعطاف و مقیاس‌پذیری مطلوب است و از این جهت استفاده از آن‌ها باهدف یکپارچه‌سازی و کاربرد‌های مختلف امکان‌پذیر خواهد بود.
زمینه‌های کاربرد APIها
از آنجایی که تنوع APIها بسیار زیاد و متنوع است، نمی‌توان کاربرد یکسان و مشخصی را برای آن‌ها در نظر گرفت. لذا در ادامه به برخی از آن‌ها مروری خواهیم داشت:
ارائه اطلاعات در مورد محصولات
از دیگر مزیت API ارائه اطلاعات کامل و دقیق محصولات برای مشاهده کاربران و درنهایت اتصال صفحات این محصولات به درگاه بانکی است. همچنین کسبوکارهای حوزه تجارت الکترونیک قادر خواهند بود ضمن نمایش محصولات به مشتریان، امکان پرداخت آنلاین را نیز به خدمات خود اضافه کنند.
جست‌وجوی پیشرفته در سایت
دیگر مزیت API امکان جستجوی پیشرفته در هنگام خرید از فروشگاه‌های آنلاین است. به این صورت کاربر می‌تواند محصول موردنیاز خود را خیلی سریع در سایت پیداکرده و به سبد خرید اضافه کند.
شخصی‌سازی محتوای آنلاین
شخصی‌سازی محتوا به این قابلیت اشاره دارد که کاربر بر‌اساس نیاز خود می‌تواند محتوای موردنیاز و یا محصول موردعلاقه خود را در صفحه اکسپلور یا در وب‌سایت فروشگاه‌های آنلاین مشاهده نماید. این شاخصه نیز توسط API و به‌صورت خودکار انجام می‌شود.
درگاه پرداخت تجارت‌های آنلاین
در تجارت الکترونیک معمولاً، پرداخت و انتقال وجه در هنگام خرید کالا یا محصولات از طریق درگاه‌های پرداخت آنلاین انجام می‌گیرد که از انواع API برای ایجاد چنین درگاه‌هایی استفاده می‌شود.
تحویل کالا به مشتریان
یکی از اقدامات مهم فروشگاه‌های آنلاین، دریافت و استفاده از API حمل‌ونقل، باهدف تحویل سفارشات به مشتریان است. این کار موجب می‌شود که تحویل کالا با اطمینان بیشتری صورت بگیرد که مزیت API به شمار می‌رود. همچنین کلیه مراحل ثبت تا تحویل سفارش به صورت خودکار انجام می‌شود. ضمن آنکه مواردی همچون قیمت‌گذاری ناوگان حمل کالا، برچسب گذازی، ثبت کد رهگیری و انبارداری توسط API صورت می‌پذیرند.
نرخ‌گذاری منعطف و پویا
فرآیند تعیین قیمت پویا به این معنا است که با توجه به شرایط و فاکتور‌های مختلف، هزینه‌های متفاوتی برای خدمات اعمال گردد. مثلاً در تاکسی‌های آنلاین، مواردی مانند مسافت، آب‌وهوا، ترافیک، ساعات اوج تقاضا و همچنین نوع مسیر و تعداد رانندگان در قیمت‌های تعیین‌شده برای مشتریان دخیل خواهند بود. بر این اساس، ارائه قیمت‌های بهینه، آنالیز و امکان مقایسه قیمت‌ها نیز از مزیت API خواهد بود.
خودکارسازی مارکتینگ
دیگر قابلیت یا مزیت API را می‌توان اتوماسیون سازی برخی فرآیند‌‌ها در کسبوکارهای اینترنتی دانست. مثلاً این امکان وجود دارد که کاربران یا مشتریان یک سایت را بهطور خودکار در گروه‌های مختلفی دسته‌بندی کرد. این گروه‌بندی به‌واسطه آنالیز رفتار مشتری و بر اساس سفارشات و خرید‌های آن‌ها انجام می‌شود.
آنالیز داده‌های سایت
APIها برای آنالیز و شناسایی نقاط ضعف و قوت وب‌سایت‌ها، کاربرد ویژه‌ای دارند. چرا‌که این رابط‌ها از بهترین ابزار‌های Google Analytics به شمار می‌روند و داده‌های ارائه‌شده توسط آن‌ها تأثیر چشمگیری در رشد و ارتقاء سایت‌ها خواهند داشت.
بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی
APIهایی که برای بازاریابی محصولات به‌کاربرده می‌شوند، ابزار‌هایی قدرتمندی هستند که با کمک آن‌ها می‌توان توزیع محصولات از طریق شبکه‌های اجتماعی را مدیریت کرد. به‌طوری که پس از مشاهده یک محصول جذاب، می‌توانید با زدن روی آیکون اشتراک‌گذاری، آن را به سایر دوستان خود نشان دهید که این مورد نیز مزیت API به‌حساب می‌آید.
