حمل‌ونقل زمینی یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین روش‌هایی است که برای ارسال بار و یا جابه‌جایی مسافر در کشورمان و سایر نقاط جهان به‌کاربرده میشود. به‌طوری‌که سهم آن در سیستم حمل‌ونقل داخلی به حدود 85 درصد می‌رسد که این عدد بیانگر اهمیت و تقاضای زیاد برای استفاده از روش‌های زمینی جابه‌جایی کالا و مسافر است. دسترسی راحت به انواع وسایل نقلیه و هزینه‌های پایین، اصلی‌ترین عواملی هستند که راه‌های زمینی را به بهترین و ساده‌ترین مسیر برای حمل‌ونقل مبدل نموده‌اند و از همین‌رو همچنان تقاضا برای استفاده از آنها بسیار زیاد است. البته بر اساس نوع وسایل نقلیه مورد استفاده، این سیستم در سه دسته‌بندی دیگر قابل ارزیابی بوده که شامل حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی و شهری است که هریک بسته به نوع بار و فاصله آن تا محل تحویل مورداستفاده قرار می‌گیرند. با همین بهانه در ادامه این مطلب به بررسی حمل و نقل زمینی از چه روشی انجام میشود و مزایا و معایب حمل‌ونقل زمینی خواهیم پرداخت.
مزایای حمل‌ونقل به روش زمینی
به‌طورکلی مزایای بی‌شماری برای هریک از روش‌های حمل‌ونقل به‌صورت زمینی وجود دارد که آنها را مناسب انتقال کالاها به مسیر‌های دور و نزدیک می‌کند. این شیوه ارسال و جابه‌جایی کالا و مرسولات، همچنین از نظر هزینه نیز برای مشتریان بسیار مناسب خواهد بود و در مقایسه با روش‌های حمل‌ونقل هوایی و دریایی، مقرون‌به‌صرفه‌تر نیز هست. بر همین اساس، اکثر افراد و شرکت‌ها ترجیح می‌دهند از این سیستم حمل‌ونقل برای ارسال محموله‌های خود استفاده کنند و این به دلیل بهره‌مندی از مزایای متعدد و ارزشمندی است که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم داشت:
انعطاف بیشتر نسبت به سایر روش‌ها
منظور از انعطاف‌پذیری بالا، تنوع وسایل نقلیه و خدماتی است که فرستنده برای ارسال کالای موردنظر خود به آن نیاز دارد. در این صورت، طیف وسیعی از مشتریان می‌توانند خدمات لازم جهت ارسال هرگونه کالایی را دریافت کنند. حتی مواردی مانند نوع خودرو، زمان حرکت و یا مسیری که باید طی کند نیز در این روش، قابل برنامه‌ریزی خواهد بود.
حمل و تحویل بار در محل
حمل کالا از درب انبار و تحویل آن در محل، یکی از مزایای مهم و قابل‌توجه در سیستم حمل‌ونقل زمینی است. این مزیت موجب صرفه‌جویی در زمان و کاهش هزینه‌هایی میشود که در سایر روش‌ها برای تحویل و بارگیری مجدد صرف می‌گردد. بر این اساس، شرکت‌ها و کارخانه‌ها، اصلی‌ترین مشتریان حمل بار به این شیوه هستند. به‌طوری‌که بارگیری و تحویل دقیقاً از درب شرکت و در مقصد نیز تا محل انبار خواهد بود.
خدمات‌رسانی گسترده به سراسر کشور
از دیگر نتایج مثبتی که استفاده از سیستم حمل‌ونقل زمینی به دنبال دارد می‌توان به گستردگی خدمات و ارسال بار به نقاط دور و نزدیک اشاره کرد. این موضوع زمانی بیشتر به چشم می‌آید که مقصد شما برای ارسال بار، یک روستای کوچک در یکی از شهر‌های دور افتاده کشور باشد. در این صورت خواهید دید که به‌راحتی توسط این سیستم، کالا در مقصد موردنظر تحویل داده میشود. به این معنی که حتی در نقاطی با محدودیت دسترسی نیز می‌توان از حمل‌ونقل به شیوه زمینی بهره برد. این در حالی است که امکان ارسال کالا از طریق سیستم حمل‌ونقل دریایی یا هوایی به تمام نقاط وجود ندارد.
قابل‌استفاده برای مسیر‌های نزدیک
حمل‌ونقل زمینی علاوه‌بر آنکه برای جابجایی کالا در مسیر‌های دور بسیار مفید است؛ برای ارسال و تحویل بار در داخل شهر و مسیر‌های کوتاه نیز کاملاً مناسب است. در‌واقع ایمنی، اطمینان و سرعت حمل کالا در این سیستم به‌گونه‌ای بوده که نمی‌توان جایگزین بهتری برای آن یافت. مضاف بر آن، هزینه‌های حمل در این روش نیز بسیار اندک و به‌صرفه خواهد بود.
دارای امنیت بیشتر
امنیت و اطمینان خاطر فرستنده از سالم رسیدن بار، یکی از مهم‌ترین مزایای سیستم حمل‌ونقل زمینی به شمار می‌رود. به‌عنوان مثال، برای اسباب‌کشی به‌راحتی می‌توانید اقلام و لوازم خود را بدون نگرانی از کوچک‌ترین آسیب، دستبرد و صدمه‌ای، به هر نقطه‌ای از کشور ارسال کنید.
انتقال کالا با زمان‌بندی بهتر
اگر‌چه سرعت انتقال کالا در روش حمل‌ونقل زمینی نسبت به ناوگان هوایی و دریایی، پایین‌تر است اما، رسیدگی به امورات مختلف با استفاده از این روش ساده و سریع‌تر میشود. حتی این امکان وجود دارد که گیرنده یا صاحب بار با رانندگان یا شرکتی که مسئولیت حمل‌ونقل را بر عهده دارند در ارتباط باشد. به‌این‌ترتیب، فرآیند انتقال و بارگیری و یا تخلیه با سرعت و زمان‌بندی بهتری انجام خواهد گرفت.
بهترین واسطه برای سایر روش‌های حمل‌ونقل
تمام شرکت‌هایی که از طریق روش‌های حمل‌ونقل دریایی و هوایی، بار و کالای خود را جابه‌جا می‌کنند، در مقاطعی، ناگزیر به استفاده از حمل‌ونقل زمینی برای دریافت محموله خود در مقصد می‌باشند. در‌واقع این روش یک واسطه برای سایر سیستم‌های حمل‌ونقل بار نیز هست که درنهایت برای بارگیری، نیازمند آن خواهند بود.
بی‌نیاز از هزینه بسته‌بندی
در صورت استفاده از مسیر‌های زمینی برای انتقال بار و مرسوله، به بسته‌بندی و پرداخت هزینه‌ای از این بابت نیاز نیست. در مواردی هم که جابه‌جایی کالا، مستلزم بسته‌بندی باشد؛ این فرآیند بسیار ساده‌تر از حمل‌ونقل هوایی و دریایی خواهد بود و این کار به شکل مختصر و بسیار سریع انجام میشود.
امکان استخدام راننده شخصی در حمل‌ونقل زمینی
یکی دیگر از مزایای حمل‌ونقل زمینی و ارسال بار به‌وسیله وسایل نقلیه جاده‌ای و ریلی، امکان استخدام راننده شخصی است. به همین دلیل اکثر کارخانه‌ها و صنایع، دارای راننده و وسایل نقلیه اختصاصی هستند که تنها به‌منظور جابه‌جایی محصولات و تولیدات آنها، استخدام شده‌اند. به این طریق، علاوه بر سرعت عمل بالا‌تر، آسیب و یا تأخیر در حمل نیز به پایین‌ترین حد ممکن می‌رسد.
کاهش احتمال آسیب‌دیدگی اجناس
در سیستم حمل‌ونقل کالا به‌صورت زمینی، احتمال آسیب‌دیدگی اجناس و کالاها، کاهش پیدا می‌کند. چرا‌که در طول مسیر‌های جابه‌جایی در این روش و برخلاف روش‌های دریایی و هوایی، تخلیه و بارگیری مجدد وجود ندارد. همین امر موجب گردیده است که حمل‌ونقل زمینی برای جابجایی کالا‌های شکستنی و اقلام آسیب‌پذیر، مناسب‌تر باشد. این در حالی بوده که در سایر روش‌ها به دلیل بارگیری و تخلیه چندین‌باره محموله‌های ارسالی، احتمال بیشتری برای آسیب‌دیدگی کالاها وجود دارد.
در ادامه به مواردی که به‌عنوان چالش حمل‌ونقل به شیوه زمینی شناخته می‌شوند نیز مروری خواهیم داشت.
معایب و محدودیت‌های حمل‌ونقل زمینی
سیستم حمل‌ونقل زمینی به‌رغم برخورداری از مزایای متعدد دارای ایرادات و محدودیت‌هایی نیز بوده که در این بخش به برخی از موارد مهم و اصلی آنها اشاره خواهیم داشت:
تأثیر فصل و شرایط جوی بر حمل‌ونقل
با توجه به اینکه در فصول سرد و هنگام بارندگی، برخی مسیر‌های زمینی از وضعیت مناسبی برای تردد برخوردار نیستند، این مورد می‌تواند چالشی برای حمل‌ونقل کالا به این روش باشد. البته در چنین مواقعی، استفاده از ناوگان حمل‌ونقل ریلی توصیه میشود.
حوادث و اتفاقات غیرمترقبه حمل‌ونقل زمینی
یکی دیگر از معایب و مشکلاتی که در حمل‌ونقل زمینی بیشتر دیده میشود، احتمال بروز تصادفات و حوادثی است که در جاده‌ها رخ می‌دهند. البته این به معنای ایمنی بالای حمل‌ونقل هوایی و دریایی نمی‌باشد و از این حیث، تمام روش‌های حمل در یک سطح قرار دارند.
پر‌چالش برای فواصل زیاد و پر‌ترافیک
سیستم زمینی برای حمل‌ونقل بار و کالا را نمی‌توان برای مسیر‌های طولانی و ترانزیت میان دو کشور پیشنهاد داد. چرا‌که علاوه‌بر طولانی شدن زمان تحویل کالا، چالش‌ها و مشکلات مسیر نیز بیشتر خواهد بود.
سرعت حمل‌ونقل کم
سرعت حمل‌ونقل کالا به روش زمینی در مقایسه با سایر سیستم‌های حمل و جابه‌جایی بار مانند هوایی و دریایی، نسبتاً پایین‌تر است.
سازمان‌دهی ضعیف و نامنظم حمل‌ونقل زمینی
از معایب مهم حمل‌ونقل زمینی می‌توان به ضعف در سازمان‌دهی اشاره کرد. مواردی مانند برنامه‌ریزی نامنظم جهت تحویل بار، عدم اعتماد به برخی خطوط حمل، نبود یک قاعده و قانون مشخص جهت پرداخت هزینه‌های حمل‌ونقل از آن جمله هستند. همین امر، لزوم نظارت بیشتر نهاد‌های ذی‌ربط را برای بر‌طرف‌سازی این مشکلات بیشتر می‌کند.
حمل و نقل زمینی از چه طریق انجام میشود/حمل و نقل زمینی از چند طریق صورت میگیرد/حمل و نقل زمینی به چند دسته تقسیم می شود/حمل نقل زمینی به چند صورت انجام میشود/حمل و نقل زمینی به چند روش انجام میشود/حمل و نقل زمینی چیست
