روش‌های قیمت‌گذاری کالا و خدمات به مجموعه فرآیند‌هایی اشاره دارد که بر اساس آن‌ها کسب‌وکار‌های مختلف قادر به ارزش‌گذاری برای تولیدات و یا فعالیت‌های خود هستند. در‌واقع می‌توان قیمت‌گذاری را یک استراتژی بسیار مهم دانست که در تصمیم‌گیری‌های هر کمپانی برای رقابت در بازار و پاسخگویی به تقاضای مشتریان تأثیر ویژه‌ای دارد. ضمن آنکه به عنوان یک مؤلفه بسیار مهم در عرصه بازاریابی و فروش نیز شناخته می‌شود. از همین‌رو، چنانچه روش‌های تعیین قیمت محصولات به‌درستی انتخاب شده باشند، نتایج آن با میزان موفقیتی که هر کسب‌وکار در فروش و درآمدزایی به دست آورده، مشهود خواهد بود. به این ترتیب می‌توان گفت، امروزه مبنای ارزش‌گذاری کالا و خدمات تنها بر پایه هزینه‌های تولید و سود نبوده و در این راستا روش‌های خاصی همگام با توسعه فناوری به کار گرفته می‌شوند که هر کسب‌وکار بسته به نیاز خود و وضعیت بازار می‌تواند بهترین و هوشمندانه‌ترین راهکار را برگزینند. در ادامه به بررسی روش‌های قیمت‌گذاری کالا و خدمات خواهیم پرداخت.
قیمت‌گذاری کالا و خدمات چیست؟
آن‌طور که در مقدمه نیز اشاره‌ای داشتیم، قیمت‌گذاری یک فاکتور با اهمیت و مؤثر در بازار و رسیدن به درآمد دلخواه است. به‌طوری‌که علاوه‌بر سودآوری کسب‌وکار‌ها، مشتریان آن‌ها نیز از پرداخت هزینه مورد‌نظر برای محصول یا خدمات مورد‌نظر‌شان، رضایت داشته باشند. پیش‌تر فرآیند قیمت‌گذاری این‌گونه بود که کلیه هزینه‌های تولید کالا اعم از مواد اولیه، هزینه‌های اجرایی، دستمزد‌ها، باربری و ارسال و… به همراه درصد مشخصی سود مجاز در نظر گرفته می‌شد. اما امروزه روش قیمت‌گذاری با توجه به مواردی همچون به کارگیری تکنولوژی در تولید و همچنین تنوع مواد اولیه و یا موضوع رقابت و دریافت سهم خود از بازار، دچار تغییرات اساسی و مهمی شده است که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.
روش‌های قیمت‌گذاری کالا و خدمات
قیمت‌گذاری محصولات با توجه به عناصر مهم و تأثیرگذار آن، که شامل هزینه‌های تمام‌شده تولید، قیمت رقابتی و یا ارزش آن در بازار است به روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد که شرح مختصری از هریک ارائه خواهیم نمود:
1- قیمت‌گذاری به روش اسکیمینگ
این روش قیمت‌گذاری برای موارد به خصوصی که تولیدات آن‌ها چندان گسترده نیست مانند محصولات لوکس به‌کاربرده می‌شود. به این صورت که شرکت مربوطه به‌واسطه ارائه تولیداتی خاص و منحصربه‌فرد می‌تواند قیمت مد‌نظر خود را تا جایی که مورد قبول مشتری بوده یا اصطلاحاً بازار کشش داشته باشد، تعیین می‌کند. مثلاً کمپانی‌های سازنده خودرو‌های سفارشی و فوق لوکس، از روش اسکیمینگ برای قیمت‌گذاری محصولات خود استفاده می‌کنند.
2- قیمت‌گذاری محدود
یکی دیگر از روش‌های قیمت‌گذاری کالا و خدمات که بسیار هم پرریسک و در مواردی با زیان‌هایی نیز همراه است، قیمت‌گذاری محدود نام دارد. معمولاً افراد و شرکت‌هایی از این استراتژی استفاده می‌کنند که نمی‌خواهند بازار به دست رقبا افتاده و سهم آن‌ها از بین برود. به این ترتیب برای حفظ سهم خود در بازار و از گود خارج کردن رقبا، قیمت محصول را بسیار پایین در نظر می‌گیرند.
3- قیمت‌گذاری پیک بار
قیمت‌گذاری به روش پیک بار یا اوج بار، یکی دیگر از استراتژی‌هایی است که در راستای تعیین قیمت کالا و خدمات به کار می‌رود. در این روش قیمت کالا بر اساس میزان تقاضای بازار مشخص می‌شود. مثلاً تقاضای مصرف‌کنندگان برای تهیه یک محصول ممکن است در برخی فصل‌ها یا موقعیت‌های خاص اجتماعی بیشتر باشد. بنابراین متناسب با تقاضایی که برای خرید وجود دارد و تعداد رقبای بازار می‌توان قیمت محصول را کاهش یا افزایش داد.
4- قیمت‌گذاری مجموعه‌ای
روش پکیجی یا مجموعه‌ای نیز از دیگر روش‌های قیمت‌گذاری کالا و خدمات به‌شمار می‌رود که در آن ابتدا قیمت هر محصول به‌طور جداگانه محاسبه خواهد شد، سپس تمامی آن‌ها به‌صورت یک مجموعه و با نرخ مناسب‌تر به مشتری عرضه می‌شود. اگر‌چه در این مدل قیمت‌گذاری، مقادیری از سود کلی شما کاهش می‌یابد؛ اما با توجه به اینکه تعداد و تنوع کالا‌های فروخته‌شده زیاد است، به لحاظ برخی هزینه‌ها مانند بسته‌بندی و ارسال برای شما به صرفه بوده و باعث جبران مبلغی خواهد شد که از سود خود کم نموده‌اید.
5- قیمت‌گذاری جغرافیایی
اساساً برای در اختیار گرفتن سهم خود از بازار و دستیابی به سود مطلوب، بایستی برای فروش هر محصول در یک منطقه جغرافیایی، قیمت به‌خصوصی تعیین نمود. در‌واقع این قیمت‌ها بسته به بازار خرید در مناطق مختلف شهر یا کشور متفاوت هستند. حتی اشباع بودن برخی مناطق از یک محصول خاص نیز در قیمت‌گذاری آن بی‌تأثیر نیست. به این معنی که معمولاً برای نقاطی که قدرت خرید بالا‌تری دارند یا از یک محصول اشباع نیستند، حاشیه سود بالا‌تری در نظر گرفته می‌شود. به عنوان مثال ممکن است قیمت یک کالا در نواحی به‌اصطلاح بالای شهر بیشتر از همان محصول در پایین یا مرکز باشد.
6- قیمت‌گذاری بر مبنای تصور مشتریان
استراتژی بعدی از میان انواع روش‌های قیمت‌گذاری کالا و خدمات بر اساس تصور بازار و مصرف‌کنندگان شکل گرفته است. به این معنی که برخی کالا‌ها به رغم برخورداری از هزینه تولید پایین، از دیدگاه مشتری بسیار ارزشمند و گران‌قیمت هستند. این بهترین شرایط است که شما مطابق با تصور جامعه نرخ محصولات را تعیین نموده و به سود بالایی دست پیدا کنید.
7- قیمت‌گذاری به روش فریمیوم
روش فریمیوم مدل دیگری برای قیمت‌گذاری محصولات است که در آن، کالا یا خدمات مورد‌نظر در ابتدا به صورت رایگان به مشتریان ارائه می‌شود. در‌واقع آن‌ها تنها برای یک دوره خاص می‌توانند از خدمات رایگان شما بهره برده و با اتمام آن، ملزم به پرداخت هزینه خواهند بود.
8- قیمت‌گذاری پویا
شرکت‌ها در مراحل مختلف توسعه خود، برنامه خاصی برای قیمت‌گذاری و دریافت سهم خود از بازار دارند. لذا برای انجام اصولی و درست این فرآیند از مدل پویا به عنوان یکی دیگر از روش‌های قیمت‌گذاری کالا و خدمات استفاده می‌کنند. در این روش، ابتدا یک قیمت پایه برای کالا یا خدمات خود در نظر می‌گیرند و در ادامه با به دست آوردن سهمی از بازار هدف، نرخ اولیه را تغییر می‌دهند. این تغییر متناسب با عوامل مختلفی همچون قیمت رقبا، درصد به دست آمده از بازار، وضعیت اقتصادی جامعه و… مشخص می‌شود.
9- قیمت‌گذاری نفوذی
قیمت‌گذاری نفوذی شیوه‌ای است که برخی کسب‌وکار‌ها به‌منظور نفوذ سریع به بازار و دریافت سهم خود از بازار به کار می‌برند. به این صورت که محصولات شرکت مورد‌نظر با حداقل قیمت به بازار عرضه می‌شوند و در ادامه و به‌مرور، حاشیه سود این تولیدات افزایش می‌یابد. ناگفته نماند که در ذهن مشتری این‌طور جا افتاده که محصولات این شرکت اگر‌چه دارای قیمت مناسبی است اما کیفیت آن بسیار بالا است. البته در مقابل تولید بالا و فروش حداکثری این کسب‌وکار‌ها، هزینه‌های تولید و ارسال آن‌ها بسیار پایین بوده و همین امر موجب دستیابی به درآمد و سود مطلوبی خواهد شد.
10- قیمت‌گذاری بر اساس خط تولید
مدل دیگری که از بین روش‌های قیمت‌گذاری کالا و خدمات به بررسی آن می‌پردازیم، بر اساس خطوط تولید و محصولات متنوع معین می‌گردد. در این مدل، صاحبان شرکت‌های تولیدی، متناسب با هر محصول و با توجه به عواملی مانند هزینه‌های تولید، بهای آن در بازار و… سود‌های متفاوتی برای محصولات خود در نظر می‌گیرند.
11- قیمت‌گذاری اجباری
به طور حتم برای شما نیز پیش‌آمده است که با خرید یک کالا، به برخی ملزومات آن مانند وسایل یا مواد اولیه مورد‌نیاز برای استفاده از آن نیز احتیاج پیداکرده باشید. در چنین شرایطی، کمپانی‌های سازنده این تولیدات اقدام به ارائه این لوازم با سود دلخواه خود می‌کنند. در‌واقع آن‌ها به‌خوبی می‌دانند که ضرورت و اهمیت تهیه این ملزومات برای شما تا چه اندازه است و ازآنجایی‌که تنها ارائه‌دهنده چنین اقلامی هستند، سقف و معیاری برای قیمت‌گذاری خود ندارند. مثلاً فیلم مورد‌نیاز دوربین‌های آنالوگ و یا کارت حافظه برای دوربین‌های مدل جدید، از آن جمله هستند که برای تهیه آن‌ها ملزم به پرداخت سودی بیش از حد معمول خواهید بود. چرا‌که شما برای استفاده از لوازم خود مجبور به تهیه لوازمات جانب آن نیز خواهید بود و این شیوه معمول نیز از روش های قیمت گذاری کالا و خدمات محسوب می‌شود.
هرچه سفارشات اینترنتی و مرسولات را زودتر به گیرنده برسانید، اعتبار شما نزد مشتری به همان میزان افزایش می‌یابد. این تحویلِ سریع و به‌موقع،مدیریت ارسال بسته ، پیگیری مرسوله پستی و خدمات پست آنلاین در کنار سایر مزایای ارسالینو ، ضمانت ارتقای کسب و کار شماست.
